Apa itu polifarmasi? Polifarmasi atau juga dikenali sebagai pengambilan pelbagai jenis ubat merujuk kepada keadaan apabila seseorang pesakit mengambil lebih daripada empat jenis ubat secara serentak untuk merawat satu atau lebih penyakit.
Golongan yang kerap terdedah kepada kesan buruk polifarmasi adalah warga emas. Ini kerana ramai antara mereka mempunyai lebih daripada satu jenis penyakit. Bagaimanapun, pesakit lain juga berisiko mendapat kesan buruk polifarmasi jika mempunyai ciri-ciri berikut:
1. Mempunyai lebih daripada satu penyakit dan mengambil rawatan ubat-ubatan.
2. Mengambil pelbagai ubat herba, tradisional dan komplimentari, vitamin dan ubat-ubatan am (produk 'over the counter'-OTC).
3. Mengambil ubat-ubatan tidak berdaftar bersama ubat terkawal.
4. Berjumpa lebih seorang doktor atau ahli farmasi untuk mendapatkan rawatan dan nasihat.
5. Mempunyai masalah penglihatan atau pendengaran yang menyebabkan gangguan untuk membaca label ubat atau mendengar arahan pengambilan ubat yang disampaikan.
6. Mempunyai penyakit seperti mudah lupa atau nyanyuk.
7. Tinggal berseorangan dan tiada penjaga untuk membantu pengambilan pelbagai jenis ubat.
Antara kesan buruk yang mungkin berlaku disebabkan polifarmasi adalah kesilapan pengubatan, ketidakpatuhan pengambilan ubat, peningkatan risiko mengalami kesan sampingan dan kesan mudarat ubat, peningkatan kadar kemasukan hospital, peningkatan risiko mengalami tidak balas ubat dan peningkatan kos perubatan.
Kesilapan pengubatan boleh berlaku kerana pesakit mudah keliru kepada arahan pengambilan ubat apabila jumlah ubat yang perlu diambil melebihi empat jenis.
Bagi golongan warga emas pula, risiko berlaku kesilapan pengubatan semakin tinggi kerana penglihatan dan pendengaran yang kurang serta masalah mudah lupa atau nyanyuk yang dialami.
Selain itu, amalan mendapatkan rawatan dari beberapa tempat juga boleh menyebabkan berlaku kesilapan pengubatan. Pesakit akan menerima pelbagai jenis ubat daripada pelbagai tempat rawatan dikunjungi. Keadaan ini menyebabkan pesakit mudah keliru ketika mengambil ubat dan dikhuatiri mengambil ubat sama tetapi berlainan bentuk dan warna.
Polifarmasi juga boleh menyumbang kepada ketidakpatuhan pesakit dalam pengambilan ubat. Perkara ini berlaku apabila pesakit perlu mengambil ubat dalam kuantiti banyak. Semakin banyak jenis ubat perlu diambil, semakin kompleks cara pengambilan ubat.
Seterusnya ia boleh menyebabkan pesakit kurang bermotivasi, mudah lupa dan pesakit mula memilih jenis ubat yang hendak diambil dan selebihnya ditinggalkan.Dalam golongan warga emas pula, masalah menelan ubat yang banyak antara faktor utama ketidakpatuhan dalam pengambilan ubat.
Apabila banyak jenis ubat perlu diambil, interaksi antara ubat juga boleh berlaku. Mungkin interaksi antara ubat terkawal untuk rawatan penyakit kronik dipertimbangkan oleh doktor dan ahli farmasi ketika pemberian ubat itu. Namun pengambilan ubat herba, ubat tradisional dan ubat am (OTC) secara sendirian tanpa pengetahuan doktor bersama ubat terkawal boleh menyebabkan berlaku interaksi ubat.
Seterusnya, interaksi ubat boleh menyebabÂkan kesan sesuatu ubat itu berkurangan atau bertambah. Jika interaksi itu menyebabkan kesan ubat berkurangan, dikhuatiri ubat itu tidak dapat memberi kesan sepatutnya kepada pesakit mengikut dos diberi. Jika interaksi itu menyebabkan kesan ubat bertambah, ia mungkin mencapai tahap toksik dan boleh memudaratkan pesakit.
Kesan tidak langsung daripada kesilapan peÂngubatan, ketidakpatuhan pengambilan dan interaksi ubat-ubatan akibat polifarmasi pula boleh penyebabkan kadar kemasukan ke hospital meningkat dan seterusnya meningkatkan kos rawatan pada masa depan.
Tip mengelak polifarmasi dan kesan buruknya
Sebagai langkah berjaga-jaga, masyarakat dinasihatkan lebih berhati-hati dalam pengambilan ubat supaya masalah polifarmasi dapat ditangani. Antara amalan yang membantu mengelak polifarmasi adalah sentiasa berbincang dengan doktor atau ahli farmasi berkaitan penggunaan ubat diberi serta ubat tambahan yang diambil dalam rawatan kendiri.
Pesakit juga boleh bawa bersama semua ubat yang diambil setiap kali bertemu doktor atau ahli farmasi untuk mendapatkan nasihat sesuai.
Pembabitan pesakit untuk mengatasi polifarmasi sangat penting. Melalui pembabitan ini, semua informasi tambahan seperti pengambilan ubat herba, tradisional dan komplimentari, vitamin dan ubat-ubatan am (OTC) dapat dikenal pasti dan nasihat sesuai dapat diberi oleh dokÂtor dan ahli farmasi.
Sebarang pertanyaan lanjut berkaitan ubat-ubatan, pesakit atau orang awam boleh menghubungi Pusat Panggilan Farmasi Kebangsaan (National Pharmacy Call Centre-NPCC) di talian 1 800-88-6722.
Disediakan oleh: Bahagian Perkhidmatan Farmasi, Kementerian Kesihatan
0 Comment to "APA ITU POLIFARMASI?"
Catat Ulasan