BAHAYA GANGGUAN EMOSI SELEPAS BERSALIN

Tragedi seorang ibu berpantang bertindak membunuh diri selepas 10 hari melahirkan anak baru-baru ini mengundang pelbagai persepsi.

Ada yang mengatakan wanita tersebut tertekan kerana tidak mampu memberi susu badan kepada anaknya dan ada juga yang mendakwa bahawa wanita tersebut meroyan dan kemurungan.

Menurut Pakar Perunding Perbidanan dan Sakit Puan Hospital Pakar Regency, Dr. Sharifah Halimah Jaafar, kemurungan selepas bersalin ialah penyakit psikologi serius yang boleh berlaku dalam beberapa bulan pertama selepas bersalin. Ini juga boleh berlaku selepas keguguran dan kelahiran mati.

"Ibu yang mengalami kemurungan lepas bersalin akan berasa amat sedih, putus asa, dan tidak bernilai sehingga menyebabkannya menyendirikan dirinya daripada keluarga atau dijauhi oleh ahli keluarganya. Ibu ini juga mengalami masalah ikatan dengan bayinya, malah dia boleh berasa benci dengan bayinya sehingga boleh mencederakannya," katanya.

Terdapat juga kes yang jarang berlaku iaitu kemurungan selepas bersalin melampau yang lebih bahaya dikenali sebagai psikosis lepas bersalin. Ibu yang mengalami psikosis selepas bersalin akan mempunyai pemikiran psikotik, khayalan, halusinasi dan pergolakan yang mendorong seseorang untuk mencederakan diri sendiri atau orang lain. Terdapat satu kes di Amerika Syarikat pada tahun 2001 mengenai seorang ibu bernama Andrea Yates yang membunuh kesemua lima orang anaknya akibat kemurungan lepas bersalin.

Tambah beliau, kemurungan selepas bersalin boleh disebabkan oleh perubahan hormon yang berlaku selepas kehamilan. Ini boleh terjadi kepada sesiapa sahaja, tanpa mengira bangsa, etnik, umur, budaya dan pendidikan. tidak kira sama ada anda ialah seorang ibu yang baru atau mempunyai beberapa orang anak.

Walau bagaimanapun, ada terdapat faktor faktor risiko yang harus diberi perhatian kerana ia boleh meningkatkan kecenderungan ibu mendapat kemurungan lepas bersalin.

Mengikut kajian oleh Universiti Malaya (Siti R.M et al, 2014) mengenai kemurungan ibu lepas bersalin di Malaysia, didapati faktor risiko yang berkaitan rapat dengan kemurungan lepas bersalin ialah ibu muda (umur kurang 30 tahun), ibu yang kurang berpengalaman (anak pertama atau kedua), ibu yang tidak berkerja dan ibu yang mengandung tak terancang.

Dr. Sharifah Halimah menjelaskan, selain daripada jagaan fizikal, penjagaan psikologi ibu lepas bersalin sangat perlu dalam bentuk sokongan emosi dan bantuan kepada ibu untuk mengadaptasi perubahan dan mengatasi tekanan akibat kehadiran bayi yang baru terutamanya pada bulan yang bertama.

"Melahirkan dan penjagaan bayi pada beberapa bulan yang pertama sukar dan boleh menjadi satu tekanan yang serius kepada ibu tidak kira sama ada ibu baharu (anak pertama) atau ibu yang telah berpengalaman (ramai anak). Terutamanya bagi ibu muda dan ibu yang hamil tidak terancang dan mempunyai anak-anak yang masih kecil, ibu ibu ini harus mendapat bantuan dan pertolongan dari ahli keluarganya," katanya.

Bagi mengelak daripada mengalami kemurungan, pasangan perlu merancang kehamilan dengan teliti. Ini kerana kehamilan yang tidak terancang, tidak bersedia, tidak rela atau tidak dikehendaki adalah faktor risiko utama yang boleh membawa kepada kemurungan lepas bersalin.

Selain itu, pasangan suami isteri perlu merancang masa yang sesuai untuk menerima kehadiran bayi baharu. Perancangan ini termasuklah membuatkan persediaan kewangan serta psikologi dan perancangan mengenai bantuan ahli keluarga atau komuniti atau kumpulan sokongan yang boleh didapati selepas bersalin nanti.

Ibu-ibu muda yang baru juga harus membuat persediaan psikologi dengan mendapatkan lebih informasi dan pengetahuan mengenai penjagaan bayi, penyusuan bayi yang betul dan mengenai maslah masalah yang bakal dihadapi seperti permasalahan penyusuan bayi, dan juga perubahan diri yang bakal dialami.

"Persediaan ini dapat mengurangkan tekanan kerana ibu lebih dapat mengawal keadaannya jika menghadapi kesukaran dan emosinya lebih terkawal. Mendapat pertolongan daripada ahli keluarga terutamanya ibu sendiri pada bulan pertama selepas bersalin dapat mengurangkan bebanan pada ibu lepas bersalin dan memberinya ruang untuk mengadaptasikan perubahan pada keluarga dan kehidupan hariannya akibat kehadiran bayi yang baru," jelasnya.

Share this